Ο τόμος, που περιλαμβάνει άρθρα κορυφαίων ερευνητών στο χώρο της μελέτης της θρησκείας, είναι αφιερωμένος στον καθηγητή Luther Martin για τη συνεισφορά του στην ακαδημαϊκή μελέτη της θρησκείας όχι μόνο μέσω της καταλυτικής παρουσίας του στο Πανεπιστήμιο του Vermont, αλλά και μέσω της ευρύτερης δράσης του στη διεθνή σκηνή των θρησκευτικών σπουδών. Στα 43 χρόνια της καρίερας του ως δάσκαλος, από τη θέση του εκπαιδευτή ως την αναγνώρισή του σε επίτιμο καθηγητή στον Πανεπιστήμιο του Vermont, η επιρροή του είναι έκδηλη σε έναν μεγάλο αριθμό φοιτητών, που παρακολούθησαν τα μαθήματά του, και σε εκείνους που πήραν το πτυχίο τους στον τομέα ή ακολούθησαν μία καρίερα στις θρησκευτικές σπουδές ή σε σχετικά πεδία. Η επιρροή του, ωστόσο, υπήρξε παγκόσμια χάρη στην ικανότητά του να προσελκύει μελετητές από όλον τον κόσμο προκειμένου να αξιοποιήσουν τις εκπαιδευτικές ερευνητικές τους άδειες στο Vermont, αλλά και εξαιτίας των συγγραμμάτων και δημοσιεύσεών του που είχαν ως συνέπεια προσκλήσεις του σε συνέδρια, αλλά και σε άλλα πανεπιστήμια ως επισκέπτη καθηγητή, όπως είναι το Queen's University στο Belfast, το Masaryk University στο Brno και στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Η ενθουσιώδης συμμετοχή του Martin στα, όπως θα μπορούσαμε να τα αποκαλέσουμε, "κοινά των θρησκευτικών σπουδών" - συνιδρυτής της North American Association for the Study of Religion (και του περίβλεπτου περιοδικού, Method and Theory in the Study of Religion) και, αργότερα στην καριέρα του, εμπλοκή του στην ίδρυση της International Association for the Cognitivw Science of Religion - σηματοδοτεί σημαντικές εξελίξεις στη μελέτη της θρησκείας στη συνάφεια του σύγχρονου πανεπιστημίου. Επίσης έχει εργαστεί σταθερά για τη σύνδεση των παραπάνω εγχειρημάτων με το έργο της International Association for the History of Religions, τον παλαιότερο οργανισμό μελετητών και επιστημόνων που ασχολούνται με την αντικειμενική, αμερόληπτη μελέτη της θρησκείας. Η γενική συνεισφορά του στον τομέα των Θρησκευτικών Σπουδών, επομένως, είναι αξιοσημείωτη όχι μόνο εξαιτίας του επαγγελματισμού της ευρυμάθειάς του στο πεδίο των ελληνιστικών λατρειών, αλλά επίσης εξαιτίας της πρωτοποριακής εφαρμογής των γνωσιακών (και νευρο-) επιστημών, που επιχειρεί σε εκείνες τις παραδόσεις, και της ενεργούς συμμετοχής του στους μεθοδολογικούς διαλόγους με σκοπό την ενθάρρυνση της αντικειμενικής μελέτης των θρησκειών σε κολλέγια και πανεπιστήμια σε όλον τον κόσμο. Επιπλέον, έχει δημιουργήσει εξαιτίας της κονωνικής του προσωπικότητας και της "αγάπης του για τη ζωή" (φαγητό, κρασί, πνεύματα και πνευματώδεις συζητήσεις) μία ακαδημαϊκή κοινότητα με φοιτητές, συνεργάτες και φίλους, που ενδιαφέρονται για την κατανόηση και την εξήγηση της θρησκείας.
Αυτό το επιτακτικό ενδιαφέρον του για την εξήγηση της θρησκείας εξηγεί και τον τίτλο του τόμου αυτού. Είτε ως ένας ιστορικός του οποίου το έργο, σύμφωνα με τον Martin, μπορεί να συγκριθεί με τις έρευνες ενός ντεντέκτιβ, που με υπομονή και ενορατικότητα βρίσκει λύσεις σε άλυτα προβλήματα, είτε ως ένας επιστήμονας, του οποίου κύριος σκοπός είναι όχι μόνο η περιγραφή αλλά και η ανακάλυψη των αιτιών των γεγονότων και των πράξεων, ο Martin ενδιαφερόταν πρωτίστως να φτάσει στις ρίζες της θρησκευτικής ώθησης, που ενυπάρχουν στην ανθρώπινη ύπαρξη. Όπως ένας κυνηγός, "κυνηγούσε τη θρησκεία" για χρόνια, κρατώντας την στο στόχαστρο της ιστορίας και των γνωσιακών επιστημών. Και ίσως, όπως ο Dawkins και ο Dennett (και οι περισσότεροι συγγραφείς του τόμου αυτού), θα χαιρόταν πάρα πολύ να δει την πτώση των άκριτων μελετών για τη θρησκεία, εξαιτίας των καταστρεπτικών, όπως πιστεύει, αποτελεσμάτων τους στη σύγχρονη κοινωνία. Σε αντίθεση με τους προαναφερθέντες, ωστόσο, ο ίδιος είναι περισσότερο μετρημένος και μετριοπαθής στις δημόσιες αναφορές του στη θρησκεία.
Τα άρθρα που συνθέτουν αυτόν τον τόμο αποτελούν ένα αναμνηστικό και μία γιορτή για μία μακρά και παραγωγική πορεία. Δεν περιορίζονται σε μελετητές της δικής του γενιάς. Περιλαμβάνουν τις συνεισφορές των πιο λαμπρών προπτυχιακών φοιτητών του και εκείνων των φοιτητών του που προχώρησαν σε μεταπτυχιακές έρευνες στον τομέα. Τα ποικίλα ενδιαφέροντα του Luther και τα επικαλυπτόμενα πεδία και οι τομείς, στους οποίους έχει δουλέψει και διδάξει, καθιστούν ουσιαστικά αδύνατο το χωρισμό των άρθρων αυτών σε ξεχωριστές κατηγορίες. Τα άρθρα, επομένως, παρατίθενται με αλφαβητική σειρά, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχει δομή ή σχήμα στον τόμο, αφού οι συγγραφείς εστιάζουν σε τρεις βασικούς τομείς του έργου του - τον ελληνο-ρωμαϊκό κόσμο, τις προσεγγίσεις της γνωσιακής επιστήμης στην εξήγηση των θρησκευτικών φαινομένων, και τα μεθοδολογικά ζητήματα στην ακαδημαϊκή μελέτη της θρησκείας. Ο τόμος αυτός, συνεπώς, είναι κάτι περισσότερο από απλό ενθύμιο και εορτασμός. Τα άρθρα που δημοσιεύονται χαρακτηρίζονται από βαθιά γνώση και κριτική αντιμετώπιση διαφόρων θεμάτων στο ένα ή στο άλλο πεδίο σκέψης και έρευνας, και θα συμβάλλουν, πιστεύουμε, σε μία συνεχιζόμενη συζήτηση, η οποία τελικά θα οδηγήσει στην εξήγηση της θρησκείας...
Παναγιώτης Παχής - Donald Wiebe
Θεσσαλονίκη - Τορόντο, Ιούλιος 2010
Το κείμενο αποτελεί μετάφραση
μέρους της εισαγωγής του βιβλίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου