acetylocholine = ακετυλοχολίνη = νευροδιαβιβαστής, που έχει τη μορφή λευκού κρυστάλλινου παράγωγου της χολίνης. Παράγεται στο κυτταρόπλασμα των νευρικών κυττάρων και απευλευθερώνεται από τις απολήξεις των νευρικών ινών του κεντρικού, συμπαθητικού και παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος του σώματος, από τους νευρώνες κατά τη νευρομυική σύναψη που προκαλεί η σύσπαση των μυών και από ορισμένες μεταγαγγλιακές απολήξεις που νευρώνουν ιδρωτοποιούς αδένες. Παίζει σημαντικό ρόλο στη διέγερση, τη μάθηση, τη μνήμη και στην κινητική λειτουργία.
agency-detection systems = συστήματα εντοπισμού φορέων
amines (> aminergic) = αμίνες: αζωτούχες οργανικές ενώσεις
amygdala (=corpus amygdaloideum) = αμυγδαλή (=αμυγδαλοειδές σώμα του εγκεφάλου)
apophenia = αποφάνεια: η τάση των ανθρώπων να βλέπουν σχέδια σε τυχαία γεγονότα
associative learning = εξαρτημένη μάθηση : η διαδικασία κατά την οποία ένα στοιχείο διδάσκεται και μαθαίνεται μέσω συσχέτισής του με ένα χωριστό, προϋπάρχον στοιχείο
anterior lobe, hypophysis (=adenohypophysis) = πρόσθιος λοβός υποφύσεως (αδενοϋπόφυση)
attractor = ελκυστής: ένα σύνολο στο οποίο εξελίσσεται ένα δυναμικό σύστημα με την πάροδο του χρόνου. Σημεία που βρίσκονται αρκετά κοντά σε έναν ελκυστή, παραμένουν κοντά ακόμη και αν υπάρξει μία μικρή διαταραχή. Η περιγραφή των ελκυστών των χαοτικών δυναμικών συστημάτων είναι ένα από τα επιτεύγματα της θεωρίας του χάους.
auditory cortex = ακουστικός φλοιός
basal ganglion(a) = βασικά γάγγλια
brainstem = στέλεχος του εγκεφάλου: το βαθύμερο τμήμα του εγκεφάλου, που είναι υπεύθυνο για τις αυτόνομες για την επιβίωση διαδικασίες, όπως είναι ο καρδιακός ρυθμός, η αναπνοή, η αρτηριακή πίεση, τη διαδικασία της πέψης αλλά και της αφύπνισης και εγρήγορσης. Περιλαμβάνει τον προμήκη μυελό, τη γέφυρα και το θάλαμο.
bedside manner = ο τρόπος αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας ενός γιατρού με τους ασθενείς του. Συχνά χρησιμοποιείται μόνο θετικά, σημαίνοντας ότι ένας γιατρός είναι επικοινωνιακός και συνεργάζεται καλά με τους ασθενείς του, ενώ άλλες φορές ο όρος χρησιμοποιείται ουδέτερα και χαρακτηρίζεται είτε θετικά είτε αρνητικά
bottom-up approach: προσέγγιση από το ειδικό προς το γενικό: μία στρατηγική επεξεργασίας πληροφοριών και οργάνωσης της γνώσης, η οποία θα μπορούσε να θεωρηθεί συνώνυμη με τη σύνθεση. Πρόκειται για μία διαδικασία κατά την οποία συναρμολογούνται συστήματα προκειμένου να προκύψουν μεγαλύτερα συστήματα των οποίων τα ίδια αποτελούν υποσυστήματα
cascade: η διαδικασία με την οποία οι άνθρωποι επηρεάζονται ο ένας από τον άλλον, έτσι ώστε οι συμμετέχοντες αγνοούν την πρωσική τους γνώση και ακολουθούν αντίθετα τις δημόσιες τοποθετημένες κρίσεις των άλλων
case-control study = μελέτη ασθενών - μαρτύρων: τύπος επιδημιολογικού σχεδιασμού μίας κλινικής μελέτης κατά την οποία άτομα με κάποια διαγνωσμένη ασθένεια αντιπαρατάσσονται με άτομα υγιή προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχουν άλλα περαιτέρω χαρακτηρισικά που διαφέρουν στις δύο ομάδες ανθρώπων
cerebellum = παρεγκεφαλίδα
cerebellar cortex = φλοιός παρεγκεφαλίδας
cerebral cortex = φλοιός εγκεφαλικών ημισφαιρίων
choline (> cholinergic) = χολίνη: μία φυσική αμίνη, που συχνά ταξινομείται στο σύμπλεγμα βιταμινών Β και ένα συστατικό πολλών άλλων σημαντικών βιολογικών μορίων, όπως είναι η ακετυλοχολίνη και λεκιθίνη
cingulate cortex = φλοιός του προσαγωγίου: μέρους του εγκεφάλου που βρίσκεται στο μέσο τμήμα του φλοιού. Συνήθως θεωρείται μέρος του μεταιχμιακού λοβού, χωριστά από τον παρακείμενο μετωπιαίο και βρεγματικό λοβό. Λαμβάνει εισερχόμενα από το θάλαμο και το νεοφλοιό. Αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του μεταιχμιακού συστήματος, το οποίο συμμετέχει στο σχηματισμό και στην επεξεργασία των συναισθημάτων, στη μάθηση και τη μνήμη και είναι επίσης σημαντικός στην εκτελεστική λειτουργία και τον έλεγχο του αναπνευστικού
cingulate sulcus (callosomarginal) = αύλακα προσαγωγίου (υπερμεσολόβια)
cognitive dissonance reduction = γνωσιακή ασυμφωνία: η τάση των ανθρώπων να διαμορφώνουν μία ιδιαίτερη εντύπωση για κάποιον θεωρώντας ότι είχαν την εντύπωση αυτή από την αρχή, ακόμη και αν στο παρελθόν οι κρίσεις και οι εντυπώσεις τους ήταν αντίθετες
concept = έννοια: μία γνωσιακή μονάδα νοήματος, μία αφηρημένη ιδέα ή ένα νοητικό σύμβολο που ορίζεται ως "μονάδα γνώσης", η οποία συγκροτείται από άλλες μονάδες, που αποτελούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της έννοιας
conceptualization = εννοιολογική αφομοίωση: η δημιουργία και αφομοίωση μίας έννοιας, η οποία γίνεται μέρος της γνώσης κάποιου
confirmation bias = επιρροή επιβεβαίωσης: η τάση των ανθρώπων να εντοπίζουν και να ανακαλούν ευκολότερα παραδείγματα που επιβεβαιώνουν μία υπόθεση που κάνουν, ενώ δυσκολεύονται στον εντοπισμό πιθανών διαψεύσεων
consensus effect = φαινόμενο της συνέναισης: η τάση των ανθρώπων να προσαρμόζουν την εντύπωση που έχουν για μία κατάσταση στον τρόπο που την περιγράφουν οι άλλοι
coronary artery disease (CAD) = στεφανειαία αρτηριακή νόσος
corpus callosum = μεσολόβιο
cortex = φλοιός του εγκεφάλου
cuneus = σφηνοειδές λόβιο
dorsolateral prefrontal cortex (DL-PFC) = ραχιοπλευρικός προμετωπιαίος φλοιός: αποτελείται από τμήματα της περιοχής Brodmann και συγκεκριμένα με τις περιοχές 9-12, 45,46 και με το ανώτερο τμήμα της περιοχής 47. Υπάρχουν ενδείξεις ότι η ντοπαμίνη παίζει ένα σημαντικό ρόλο σο μέρος αυτό. Είναι η ανώτερη περιοχή του εγκεφαλικού φλοιού και φαίνεται να συνδέεται με το σχεδιασμό της κίνησης, την οργάνωση και τη ρύθμιση. Παίζει σημαντικό ρόλο στην ενοποίηση των αισθητηριακών και μνημονικών πληροφοριών και στη ρύθμιση της πνευματικής λειτουργίας και δράσης. Εμπλέκεται επίσης στη βραχυπρόθεσμη μνήμη.
dorsomedial prefrontal cortex (dmPFC) = μέσω ραχιαίος προμετωπιαίος φλοιός: παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην αναφορά στον "εαυτό"
dorsolateral prefrontal cortex (DL-PFC) = ραχιοπλευρικός προμετωπιαίος φλοιός: αποτελείται από τμήματα της περιοχής Brodmann και συγκεκριμένα με τις περιοχές 9-12, 45,46 και με το ανώτερο τμήμα της περιοχής 47. Υπάρχουν ενδείξεις ότι η ντοπαμίνη παίζει ένα σημαντικό ρόλο σο μέρος αυτό. Είναι η ανώτερη περιοχή του εγκεφαλικού φλοιού και φαίνεται να συνδέεται με το σχεδιασμό της κίνησης, την οργάνωση και τη ρύθμιση. Παίζει σημαντικό ρόλο στην ενοποίηση των αισθητηριακών και μνημονικών πληροφοριών και στη ρύθμιση της πνευματικής λειτουργίας και δράσης. Εμπλέκεται επίσης στη βραχυπρόθεσμη μνήμη.
dorsomedial prefrontal cortex (dmPFC) = μέσω ραχιαίος προμετωπιαίος φλοιός: παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην αναφορά στον "εαυτό"
EEG activation = ο γρήγορος, χαμηλής τάσης, τρόπος λειτουργίας της αγρυπνίας κατά την οποία η προσοχή μας είναι σε εγρήγορση
empathy = ενσυναίσθηση: συναισθηματική ταύτιση: η ικανότητα να μπαίνουμε στη θέση του άλλου για σύντομο χρονικό διαστήμα, να τον κατανοούμε και στη συνέχεια να αποστασιοποιούμαστε και πάλι
enculturation = προσπολιτισμός: η διαδικασία κατά την οποία ένα άτομο μαθαίνει τις απαιτήσεις του πολιτισμού στον οποίο ανήκει και αποκτά αξίες και συμπεριφορές που οι κατάλληλες ή αναγκαίες στον πολιτισμό αυτό
extroceptive sensors = αισθήτηρια όργανα που αισθάνονται ερεθίσματα από το εξωτερικό περιβάλλον(π.χ. οπτικά ερεθίσματα)
false consensus effect = φαινόμενο της ψευδούς συνέναισης: η τάση των ανθρώπων να κρίνουν μία κατάσταση με βάση την πεποίθησή τους ότι οι και άλλοι συμμερίζονται την οπτική τους και κρίνουν όπως και οι ίδιοι
forebrain (=prosencephalon) = πρόσθιος εγκέφαλος
fornix = ψαλίδα
frontal lobe = μετωπιαίος λοβός
functional magnetic resonance imaging (fMRI)= λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού: μέθοδος νευροαπεικόνισης, που απεικονίζει την αιμοδυναμική αντίδραση που σχετίζεται με την νευρωνική δραστηριότητα στον εγκέφαλο και στο νωτιαίο μυελό
generation effect = φαινόμενο δημιουργικής υπεροχής: η τάση να θυμούνται οι άνθρωποι καλύτερα πληροφορίες που παρήγαγαν οι ίδιοι από ό,τι πράγματα που παρατήρησαν ή είπαν άλλοι
gyrus = έλικα
imagery = συλλογή εικόνων: η χρήση λεπτομερειών και περιγραφών προκειμένου να δημιουργηθούν σε κάποιον αισθητηριακές εμπειρίες και να ανακληθούν νοητικές εικόνες
inference systems = συστήματα συμπερασμού
input/output = εισερχόμενα/εξερχόμενα: κατά την επικοινωνία ανάμεσα σε ένα σύστημα επεξεργασίας δεδομένων και πληροφοριών, όπως είναι ο άνθρωπος, και τον εξωτερικό κόσμο, εισερχόμενα είναι κάθε είδους πληροφορία ή δεδομένο το οποίο εισέρχεται στο σύστημα αυτό, ενώ εξερχόμενα είναι τα σήματα και τα δεδομένα που στέλνονται από το σύστημα αυτό προς τα έξω
insular cortex / insula = νησιωτικός φλοιός : τμήμα του φλοιού των εγκεφαλικών ημισφαιρίων που βρίσκεται βαθιά μέσα στην πλάγια αύλακα, μεταξύ του κροταφικού και μετωπιαίου λοβού. Παίζει σημαντικό ρόλο στις διάφορες λειτουργίες που συνδέονται με το συναίσθημα και στη ρύθμιση της ομοιοστασίας του σώματος. Οι λειτουργίες αυτές περιλαμβάνουν την αντίληψη, τον έλεγχο της κίνησης, την αυτογνωσία, τη γνωσιακή λειτουργία και τη διαπροσωπική εμπειρία
interbrain (=Diencephalon) = διάμεσος εγκέφαλος
interleukin 6 (IL6) = ιντερλευκίνη 6: μία πολυλειτουργική κυτοκίνη (μικρή πρωτεΐνη) που έχει προ-φλεγμονώδη ή αντι-φλεγμονώδη λειτουργία. Εκκρίνεται από τα κύτταρ Τ και τα μακροφάγα για την τόνωση της ανοσολογικής απόκρισης του οργανισμού σε τραύματα, εγκαύματα ή άλλες βλάβες στους ιστούς που μπορούν να οδηγήσουν σε φλεγμονή. Είναι επίσης μυοκίνη, κυτοκίνη που εκκρίνεται στους μύες κατά τις συσπάσεις τους.
interoceptive sensors = όργανα που αντιλαμβάνονται τα εσωτερικά στον οργανισμό γεγονότα (π.χ. εσωτερικό ρολόι)
interstimulus interval (ISI) = χρονική απόσταση ερεθισμάτων: ο χρόνος ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα ερεθίσματα
interstimulus interval (ISI) = χρονική απόσταση ερεθισμάτων: ο χρόνος ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα ερεθίσματα
intuitine psychology = διαισθητική ψυχολογία
hippocampus = ιππόκαμπος
hypothalamus = υποθάλαμος
lateral geniculate body = έξω γονατώδες σώμα: το πλευρικό σύνολο ενός ζεύγους μικρών οωειδών μαζών που προεξέχουν ελαφρώς από τις οπίσθιες κατώτερες πτυχές του θαλάμου, που λειτουργεί ως σταθμός επεξεργασίας των πληροφοριών κατά τη διαδρομή τους από τον αμφιβληστροειδή στον ινιακό λοβό του εγκεφαλικού φλοιού.
lateral geniculate nucleus (LGN) = έξω (πλευρικός) γωνατώδης πυρήνα: το πρωταρχικό κέντρο επεξεργασίας των οπτικών πληροφοριών που λαμβάνονται από τον αμφιβληστροειδή του ματιού. Βρίσκεται στον θάλαμο και είναι μέρος του κεντρικού νευρικού συστήματος.
limbic system = μεταιχμιακό σύστημα του εγκεφάλου: περιλαμβάνει τον ιππόκαμπο, τους αμυγδαλοειδείς πυρήνες και τον υποθάλαμο. Είναι υπεύθυνο για την υποκίνηση, τα συναισθήματα και τη μνήμη
locus coeruleus (ceruleus) (LC) = υπομέλας τόπος: είναι ένας πυρήνας αρκετών χιλιάδων (25.000 σε κάθε πλευρά της νωτιαίας ρυγχαίας γέφυρας στο εγκεφαλικό στέλεχος) χρωματισμένων νευρώνων στο κατώτερο μέρος της τέταρτης κοιλίας. Είναι η κύρια περιοχή του νευροδιαβιβαστή νορεπινεφρίνη και μέρος της νορεπινεφρικής οδού του κεντρικού νευρικού συστήματος.
long-term memory (LTM) = μακρόχρονη μνήμη
lucid dream = διαυγές/συνειδητό όνειρο: το όνειρο κατά το οποίο το άτομο έχει συνείδηση του ότι ονειρεύεται ενώ το όνειρο βρίσκεται σε εξέλιξη
lymphatic system = λεμφικό σύστημα
magnetic resonance imaging (MRI) = μαγνητική τομογραφία
magnetoencephalogram (MEG) = μαγνητοεγκεφαλογράφημα
memes = μιμήδια: ιδέες ή πεποιθήσεις που μεταφέρονται από ένα άτομο ή μία ομάδα ατόμων σε μία άλλη. Ο όρος δημιουργήθηκε κατά αναλογία με τον όρο γονίδια, που μεταφέρουν βιολογικές πληροφορίες, για να δηλώσει τη μεταφορά νοητικών και λεκτικών πληροφοριών
memory illysion = μνημονική ψευδαίσθηση: η κατάσταση κατά την οποία οι άνθρωποι φαντάζονται ότι κάνουν κάτι και η επανάληψη της σκέψης αυτής τους δημιουργεί την εντύπωση ότι όντως την έκαναν
mentalizing = νοητικοποίηση: η ικανότητα του ανθρώπου να "διαβάζει" και να αναπαριστά στο νου του τις νοητικές καταστάσεις των άλλων.
mesocortex (= cingulate gyrus) = μεσόφλοιος (= έλικα προσαγωγίου)
midbrain (=Mesencephalon) = μέσος εγκέφαλος
mirror neurons = κατοπτρικοί νευρώνες: νευρικά κύτταρα που πυροδοτούνται όται ένα άτομο εκτελεί μία ενέργεια ή βλέπει κάποιον άλλον να εκτελεί μία παρόμοια ενέργεια
motor cortex = κινητικός φλοιός
myelencephalon (= medulla oblongata) = έσχατος εγκέφαλος (προμήκης μυελός)
neurohypophysis = νευροϋπόφυση: το οπίσθιο μέρος της υπόφυσης, πλούσιο σε νευρικές ίνες, όπου παράγεται οξυτοκίνη και βαζοπρεσίνη
neuromodulatory = νευροδιαμορφωτικός, νευροτροποποιητικός
neurotransmitter = νευροδιαβιβαστής: πρόκειται για ενδογενείς χημικές ουσίες, που μεταφέρουν σήματα από τους νευρώνες στα κύτταρα, στους μυς, στα όργανα ή σε άλλους ιστούς μέσω των συνάψεων. Είναι οι "αγγελιοφόροι" των νευρολογικών πληροφοριών από το ένα κύτταρο στο άλλο.
nocebo = τα επιβλαβή, δυσάρεστα και ανεπιθύμητα φαινόμενα που εκδηλώνουν τα υποκείμενα, αφού λάβουν ένα αδρανές εικονικό φάρμακο ή ψευδοφάρμακο. Οι αποκρίσεις nocebo δεν παράγονται χημικά και οφείλονται μόνο στην απαισιόδοξη πίστη του υποκειμένου και την προσδοκία του ότι το αδρανές φάρμακο θα παράγει αρνητικά αποτελέσματα.
noradrenergic = νοραδρενεργικός: αυτό που απελευθερώνεται ή ενεργοποιείται από την απελευθέρωση της νορεπινεφρίνης στη μετάδοση των νευρικών ερεθισμάτων.
norepinephrine (noradrenaline) = νορεπινεφρίνη (νοραδρεναλίνη): είναι συγχρόνως ορμόνη και νευροδιαβιβαστής. Ως ορμόνη εκκρίνεται από τον επινεφρίδιο αδένα και λειτουργεί μαζί με την επινεφρίνη/ αδρεναλίνη για να δώσει στο σώμα ξαφνική ενέργεια σε στιγμές έντασης και άγχους. Ως νευροδιαβιβαστής μεταφέρει νευρικές ωθήσεις από τον ένα νευρώνα στον άλλο.
nucleus accumbens = επικλινής πυρήνας: σχετίζεται με το κέντρο του εγκεφάλου που κινητοποιεί τους ανθρώπους να επιδιώκουν την ανταμοιβή
nucleus accumbens = επικλινής πυρήνας: σχετίζεται με το κέντρο του εγκεφάλου που κινητοποιεί τους ανθρώπους να επιδιώκουν την ανταμοιβή
occipital lobe = ινιακός λοβός
olfactory bulb = οσφρητικός βολβός
orbitofrontal cortex = κογχομετωπιαίος φλοιός: μία περιοχή του προμετωπιαίου φλοιού στους μετωπιαίους λοβούς του εγκεφάλου που εμπλέκεται στη γνωσιακή διαδικασία λήψης αποφάσεων
oxytocine = οξυτοκίνη: ορμόνη που λειτουργεί νευροτροποποιητικά στον εγκέφαλο, παίζοντας σημαντικό ρόλο στον τοκετό, στη γαλουχία, στη σύνδεση του ζεύγους, στην ανάγκη προστασίας του συντρόφου μας, αλλά και στην κοινωνική μνήμη. Είναι γνωστή και ώς η "ορμόνη της αγάπης"
parastriate area = παραταινιωτή περιοχή: περιοχή του ινιακού λοβού που συμμετέχει στην όραση
parietal lobe = βρεγματικός λοβός
perception = αντίληψη: η διαδικασία μέσω της οποίας φτάνουμε στην επίγνωση ή κατανόηση των αισθητηριακών πληροφοριών
periaqueductal gray – PAG = περιυδραγωγός φαιά ουσία ή φαιά ουσία πέριξ του υδραγωγού: περιοχή της φαιάς ουσίας που συμμετέχει σε ορισμένες τυπικές του είδους συμπεριφορές, όπως η μαχητική συμπεριφορά, η συμπεριφορά αναπαραγωγής και η συμπεριφορά αυτοπεριποίησης. Ηλεκτρικός ερεθισμός της περιοχής αυτής προκαλεί αισθήματα φόβου γι΄ αυτό και έχει προταθεί ότι συμμετέχει στην πρόκληση κρίσεων πανικού
placebo = ψευδοφάρμακα, εικονικά φάρμακα
pons = γέφυρα: στέλεχος της παρεγκεφαλίδας που συνδέει το φλοιό των εγκεφαλικών ημισφαιρίων με τον προμήκη μυελό. Λειτουργεί ως κέντρο οργάνωσης και επικοινωνίας των δύο ημισφαιρίων, ενώ βοηθά στη μεταφορά των μηνυμάτων μεταξύ των διαφόρων τμημάτων του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού.
ponto-geniculo-occipital waves or PGO = γεφυρικά - γωνατώδη - ινιακά κύματα: πρόκειται για κύματα που καταγράφονται στις περιοχές της γέφυρας, του έξω (πλευρικού) γωνιώδη πυρήνα (LGN) και του ινιακού φλοιού του εγκεφάλου, από όπου παράγονται αυτές οι κυματομορφές. Τα κύματα ξεκινούν ως ηλεκτρικοί παλμοί από τη γέφυρα, έπειρα κινούνται προς τον έξω γωνιώδη πυρήνα, που βρίσκεται στον θάλαμο, και καταλήγουν στον πρωτεύοντα οπτικό φλοιό του ινιακού λοβού. Εμφανίσεις τέτοιων κυμάτων είναι χαρακτηριστικές της περιόδου ακριβώς πριν αρχίσει ο ύπνος REM και θεωρείται ότι εμπλέκονται στην κίνηση των ματιών τόσο στις περιόδους που είμαστε ξυπνητοί όσο και στους κύκλους του ύπνου στους ανθρώπους, αλλα και σε πολλά ζώα
positron emission tomography (PET) = τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων: αποτελεί μία πρωτοποριακή τεχνική απεικόνισης η οποία παρέχει εγκάρσιες τομές της λειτουργίας των διαφόρων δομών του ανθρωπίνου σώματος. Η Τομογραφία PET επιτρέπει την μεταβολική απεικόνιση αυτών των δομών (σε αντίθεση με τις ακτίνες-Χ και την Υπολογιστική Τομογραφία (CT – Computer Tomography) οι οποίες παρέχουν ανατομική απεικόνιση, σε μοριακό επίπεδο, και αυτός είναι ο λόγος που συχνά η Τομογραφία PET αναφέρεται ως μοριακή απεικόνιση.
posterior lobe (=neurohypophysis) = οπίσθιος λοβός υποφύσεως (νευροϋπόφυση)
precognition = πρόγνωση: πρόκειται για την αντίληψη που περιλαμβάνει την απόκτηση ή το αποτέλεσμα μελλοντικών πληροφοριών, που δεν μπορούν να συμπερανθούν από τις διαθέσιμες στο παρόν και κανονικά αποκτημένες πληροφορίες, που προέρχονται από τις αισθήσεις μας ή τους νόμους της φυσικής και/ή της φύσης. Με άλλα λόγια, είναι η γνώση για ένα μελλοντικό γεγονός ή μία μελλοντική κατάσταση που αποκτάται μέσω κυρίως παραισθητικών μέσων.
precuneus (= quadrale lobule) = προσφηνοειδές λόβιο
prefrontal cortex = προμετωπιαίος φλοιός
primary visual cortex = πρωτεύων οπτικός φλοιός
priming = προέγερση: η επίδραση ενός ασήμαντου ερεθίσματος σε ένα έργο. Συνδέεται με την αυξημένη ευαισθησία σε ιδιαίτερα ερεθίσματα που οφείλεται σε προηγούμενες εμπειρίες. Επειδή η προέγερση θεωρείται ότι συμβαίνει έξω από τη συνειδητή επίγνωση διαφέρει από τη μνήμη που βασίζεται στην άμεση ανάκληση πληροφοριών.
priming = προέγερση: η επίδραση ενός ασήμαντου ερεθίσματος σε ένα έργο. Συνδέεται με την αυξημένη ευαισθησία σε ιδιαίτερα ερεθίσματα που οφείλεται σε προηγούμενες εμπειρίες. Επειδή η προέγερση θεωρείται ότι συμβαίνει έξω από τη συνειδητή επίγνωση διαφέρει από τη μνήμη που βασίζεται στην άμεση ανάκληση πληροφοριών.
proprioceptive sensors = ιδιοδεκτικά αισθητήρια όργανα (που αντιλαμβάνονται τη σχετική θέση του εσωτερικού ελέγχου, π.χ. τη θέση του χεριού μας)
qualia (εν. quale) = η υποκειμενική ποιότητα της συνειδητής εμπειρίας. Qualia είναι ο πονοκέφαλος, η γεύση του κρασιού, και γενικότεα οι τρόποι με τους οποίους τα πράγματα "φαίνονται" σε εμάς ή το πώς αισθανόμαστε τη δημιουργία καταστάσεων στον εγκέφαλο και στο σώμα μας, τις οποίες ορίζουμε ως πόνο, άρωμα, θλίψη, νοστιμιά κλπ. Τα qualia μπορούν να γίνουν αντιληπτά μόνο μέσω της άμεσης εμπειρίας, είναι απόλυτα προσωπικά για κάθε άτομο και υποκειμενικά, και είναι άμεσα ή έμμεσα αντιληπτά από τη συνείδηση.
quorum sensing = Μηχανισμός διακυτταρικής χημικής επικοινωνίας:
raphe nuclei = πυρήνες ραφής: μία μεσαίου μεγέθους ομάδα πυρήνων που βρίσκονται στο εγκεφαλικό στέλεχος και απελευθερώνουν σεροτονίνη στον υπόλοιπο εγκέφαλο.
receptors = υποδοχείς
retina = αμφιβληστροειδής χιτώνας του ματιού
representation = αναπαράσταση: ένα εσωτερικό, γνωσιακό σύμβολο που αναπαριστά την εξωτερική πραγματικότητα. Εσωτερικές νοητικές αναπαραστάσεις δημιουργούνται κάθε φορά που αντιλαμβανόμαστε ένα νέο αντικείμενο, εικόνα κλπ.
reticular formation = δικτυωτός σχηματισμός:αποτελείται από ομάδες νευρώνων και νευρικών ινών οι οποίες ενώνουν τους εγκεφαλικούς πυρήνες μεταξύ τους και τον κάθε ένα χωριστά, με υποφλοιώδη, θαλαμικά, παρεγκεφαλιδικά, γεφυρικά και νωτιαία κέντρα. Το δικτυωτό ενεργοποιητικό σύστημα μεταβιβάζει ενεργοποιητικές ώσεις σε όλα τα τμήματα του εγκεφάλου και ιδιαίτερα στον εγκεφαλικό φλοιό, υποθάλαμο και στις περιοχές των βασικών γαγγλίων του εγκεφάλου, στους αιθουσαίους πυρήνες, την παρεγκεφαλίδα και άλλες γειτονικές περιοχές. Ετσι, ένα ερέθισμα (πχ. πόνος), ενεργοποιεί μέσω του δικτυωτού σχηματισμού και των ενδοπεταλιακών θαλαμικών πυρήνων, πληθώρα φλοιϊκών εγκεφαλικών σχηματισμών, με κυριότερη εντόπιση τις προμετωπιαίες περιοχές.
rostral anterior cingulate cortex (rACC) = ραμφοειδής πρόσθιος φλοιός προσαγωγίου: μέρους του πρόσθιου φλοιού του προσαγωγίου. Μαζί με τα αμύγδαλα συμμετέχουν στην κανονική και μη κανονική επεξεργασία του φόβου
self-reflection = αυτοστοχασμός: η ικανότητα των ανθρώπων για ενδοσκόπηση και η θέλησή τους να μαθαίνουν περισσότερα για τη θεμελιώδη φύση τους, το σκοπό και την ουσία τους.
serotonine = σεροτονίνη: νευροδιαβιβαστής που εντοπίζεται στο ανώτερο εγκεφαλικό στέλεχος και ιδιαίτερα στη γέφυρα και τον προμήκη μυελό. Είναι η χημική ουσία που ηρεμεί το σώμα μας, ενώ χαμηλά επίπεδα της ουσίας αυτής εμπλέκονται στην εμφάνιση κατάθλιψης
schema = σχήμα: μία ιδιαίτερη γνωσιακή δομή ή αναπαράσταση, που οργανώνει τις γνώσεις και τις υποθέσεις μας για κάποια όψη ή πλευρά του κόσμου και βοηθά στην επεξεργασία και ερμηνεία περαιτέρω πληροφοριών
slow-wave-sleep (SWS) = ύπνος βραδέων κυμάτων, που ταυτίζεται με ταστάδια 3 και 4 του NREM ύπνου: χαρακτηρίζεται από μορφές κυμάτων του εγκεφάλου (δραστηριότητα Δέλτα στο ηλεκτροεγκεφαλογράφημα ή EEG) με συχνότητα μικρότερη από 4Hz και πλάτος 75 microV (από κορρυφή σε κορυφή). Συχνά αναφέρεται ως βαθύς ύπνος από τον οποίο είναι δύσκολο να ξυπνήσουμε, ενώ χαρακτηρίζεται από μία πιο αδύναμη νοητική επίδοση σε σύγκριση με τα άλλα στάδια του ύπνου ή κατά τον ξύπνιο, η οποία μπορεί να διαρκέσει έως και 30 λεπτά.
somatosensory (somesthetic) cortex = σωματοαισθητικός φλοιός
source monitoring defects = προβλήματα στον εντοπισμό πηγής: η τάση των ανθρώπων να μπερδεύονται αναφορικά με την πηγή μίας πληροφορίας με αποτέλεσμα να γίνεται δυσκολότερη η εκτίμηση της αξιοπιστίας την πληροφορίας αυτής
spinal cord = νωτιαίος μυελός
stochastic resonance = στοχαστικός συντονισμός: είναι ένα φαινόμενο που συμβαίνει σε συστήματα μέτρσησης ορίων (είτε πρόκειται για ένα τεχνητό όργανο είτε για έναν οργανισμό), ενώ έχει παρατηρηθεί και στους νευρωνικούς ιστούς των αισθητηριακών συστημάτων αρκετών οργανισμών, οι οποίοι χάρη στο φαινόμενο αυτό αποκτούν μεγαλύτερη αισθητηριακή ευαισθησία σε ασθενή φυσικά ερεθίσματα.
subiculum = υπόθεμα ιπποκάμπου: το κατώτερο μέρος του ιπποκάμπιου σχηματισμού
substantia nigra = μέλαινα ουσία: νευρώνες του μεσεγκέφαλου που περιέχουν μελανίνη και παράγουν ντοπαμίνη, η οποία μεταφέρεται από τις απολήξεις των νευρώνων αυτών στο ραβδωτό σώμα και συνδέεται με τους υποδοχείς της.
substantia nigra = μέλαινα ουσία: νευρώνες του μεσεγκέφαλου που περιέχουν μελανίνη και παράγουν ντοπαμίνη, η οποία μεταφέρεται από τις απολήξεις των νευρώνων αυτών στο ραβδωτό σώμα και συνδέεται με τους υποδοχείς της.
striatum = ραβδωτό σώμα: ένα υποφλοιώδες τμήμα του πρόσθιου εγκεφάλου, βασικός σταθμός εισόδου στα βασικά γάγγλια. Συµµετέχει στoν προγραµµατισµό και στην εκτέλεση σύνθετων κινήσεων καθώς και σε ανώτερες γνωστικές λειτουργίες.
taxonomy = ταξονομία < τάξις + νόμος = η πρακτική και η επιστήμη της κατηγοριοποίησης, που χρησιμοποιεί ταξονομικές μονάδες. Ο όρος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δηλώσει μία ιδιαίτερη κατηγοριοποιήση που διακρίνεται από ιεραρχική δομή. Έχει υποστηριχθεί ότι ο ενήλικας ανθρώπινος νους οργανώνει με φυσικό τρόπο τη γνώση που αποκτά από και για τον κόσμο σε τέτοια συστήματα.
temporal lobe = κροταφικός λοβός
thalamus = θάλαμος
top-down approach = προσέγγιση από το γενικό στο ειδικό: μία στρατηγική επεξεργασίας πληροφοριών και οργάνωσης της γνώσης, η οποία θα μπορούσε να θεωρηθεί συνώνυμη με την ανάλυση ή αποσύνθεση. Πρόκειται για μία διαδικασία αποσύνεθεσης ενός συστήματος προκειμένου να εξεταστούν τα συστατικά του υποσυστήματα
white blood cells = λευκά αιμοσφαίρια
working memory or short term memory = βραχύχρονη μνήμη
vagus nerve = πνευμονογαστρικό νεύρο: το δέκατο (από τα 12 ) και μεγαλύτερο κρανιακό νεύρο, που μεταφέρει πληροφορίες για την κατάσταση των οργάνων του σώματος στο κεντρικό νευρικό σύστημα.
ventral striatum = κοιλιακό ραβδωτό στρώμα: μία σχετικά μικρή περιοχή βαθιά μέσα στον εγκέφαλο κοντά στα βασικά γάγγλια, μέρος του ραβδωδού σώματος που σχετίζεται με μεταιχμιακές δομές, όπως είναι η αμυγδαλή, ο ιππόκαμπος, ο μέσης γραμμής θάλαμος και ορισμένες περιοχές του προμετωπιαίου φλοιού. Επιπλέον επηρεάζεται έντονα από ντοπαμινεργικές ίνες από την κοιλιακή καλυπτήρια περιοχή (VTA), που είναι γνωστή ως μεσομεταιχμιακό ντοπαμινικό σύστημα, και έχει την υψηλότερη πυκνότητα σεροτονεργικών εισερχομένων στο ραβδωτό σώμα. Συνδέεται με συναισθηματικές και υποκινούσες πλευρές της συμπεριφοράς. Θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η περιοχή ενοποίησης των σημάτων με συναισθηματικό περιεχόμενο (αμυγδαλή), συναφειακές πληροφορίες (ιππόκαμπος), υποκινούσα σημασία (ντοπαμινεργικές εισροές), πληροφορίες για την κατάσταση διέγερσης (μέσης γραμμής θάλαμος) και εκτελεστικές/γνωσιακές πληροφορίες (προμετωπιαίος φλοιός).
ventral striatum = κοιλιακό ραβδωτό στρώμα: μία σχετικά μικρή περιοχή βαθιά μέσα στον εγκέφαλο κοντά στα βασικά γάγγλια, μέρος του ραβδωδού σώματος που σχετίζεται με μεταιχμιακές δομές, όπως είναι η αμυγδαλή, ο ιππόκαμπος, ο μέσης γραμμής θάλαμος και ορισμένες περιοχές του προμετωπιαίου φλοιού. Επιπλέον επηρεάζεται έντονα από ντοπαμινεργικές ίνες από την κοιλιακή καλυπτήρια περιοχή (VTA), που είναι γνωστή ως μεσομεταιχμιακό ντοπαμινικό σύστημα, και έχει την υψηλότερη πυκνότητα σεροτονεργικών εισερχομένων στο ραβδωτό σώμα. Συνδέεται με συναισθηματικές και υποκινούσες πλευρές της συμπεριφοράς. Θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η περιοχή ενοποίησης των σημάτων με συναισθηματικό περιεχόμενο (αμυγδαλή), συναφειακές πληροφορίες (ιππόκαμπος), υποκινούσα σημασία (ντοπαμινεργικές εισροές), πληροφορίες για την κατάσταση διέγερσης (μέσης γραμμής θάλαμος) και εκτελεστικές/γνωσιακές πληροφορίες (προμετωπιαίος φλοιός).
ventral tagmentum ή ventral tagmental area (VTA) = κοιλιακή καλύπτρα ή κοιλιακή καλυπτήρια περιοχή: μία ομάδα νευρώνων που βρίσκεται κοντά στη μέση της βάσης του μέσου εγκεφάλου. Είναι η πηγή των ντοπαμινεργικών κυτταρικών σωμάτων του μεσοφλοιώδους μεταιχμιακού συστήματος ντοπαμίνης και εμπλέκεται στο κύκλωμα του εγκεφάλου που έχει να κάνει με τα φάρμακα και τη φυσική ανταμοιβή. Είναι σημαντική στη νόηση, τα κίνητρα, τον εθισμό στα φάρμακα, τα έντονα συναισθήματα που σχετίζονται με την αγάπη και σε πολλές ψυχιατρικές διαταραχές.
